urząd założony 21 lipca 1944 roku na mocy ustawy KRN w celu ochrony bezpieczeństwa państwa, tak naprawdę służył do tępienia wszelkiego oporu przy wprowadzaniu i utrwalaniu komunistycznej władzy w Polsce. Od stycznia 1945 roku podlegał Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego, w grudniu 1956 roku przekształcony w Służbę Bezpieczeństwa. Do 1954 roku jednostką kierował Stanisław Radkiewicz. Placówki UB tworzono równolegle do marszu Armii Czerwonej na zachód, jej członkowie rekrutowali się z komunistów przeszkolonych przez
NKWD, żołnieży Armii Ludowej, Członków PPR, a także kolaborantów i przestępców. Początkowo zajęli się zdekonspirowaniem i rozbijaniem wszystkich organizacji niepodległościowych (początkowo zbrojnych), a także aresztowaniami głównie dawnych żołnierzy Armii Krajowej, członków
Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. W latach powojennych UB zastraszało, terroryzowało i zabijało członków oraz sympatyków PSL, brało także udział w fałszowaniu wyborów.