Przede wszystkim uwłaszczenie należy kojarzyć z kwestią chłopską na terenach polskich w XIX wieku. Polegało ono na nadaniu chłopom na własność użytkowanej przez nich ziemi, połączone ze zniesieniem obciążeń na rzecz szlachcica (ziemianina), czyli pańszczyzny oraz czynszu, a także darmowych usług, do których chłopi byli zobowiązani na rzecz dworu.
Uwłaszczenie mogło nastąpić za odszkodowaniem lub bez odszkodowania.