Stan wojenny 1981 i schyłek socjalizmu w Polsce

We wrześniu 1980 roku z funkcji I sekretarza odwołano Edwarda Gierka, zastąpił go Stanisław Kania. Władze komunistyczne od początku planowały rozprawić się z opozycją. 11 lutego 1981 roku nowym premierem został minister obrony narodowej – Wojciech Jaruzelski. W marcu 1981 roku pobito związkowców w Bydgoszczy. 27 marca odbył się czterogodzinny strajk powszechny, który świadczył o sile „Solidarności”. Mimo nacisków sporej części kierownictwa PZPR ani I sekretarz Kania ani premier Jaruzelski nie zdecydowali się na siłową konfrontację z opozycją. Zapowiadany w związku z wydarzeniami bydgoskimi strajk powszechny nie odbył się dzięki porozumieniu przywódców „Solidarności” z władzami. Od tego momentu wykształcił się podział na umiarkowanych i radykalnych związkowców.

IX zjazd PZPR poparł na stanowisku I sekretarza Kanię, który mimo nacisków struktur krajowych oraz Moskwy unikał siłowego rozprawienia się z opozycją. Kania wraz z Jaruzelskim przejęli kontrolę nad administracją i wojskiem, podporządkowali sobie także MSW (kierownictwo - gen. Czesław Kiszczak). Pogarszająca się sytuacja gospodarcza w kraju doprowadziła do zwoływania marszy głodowych. Artykuły codziennego użytku były racjonowane, a dostawy często nie wystarczały na pokrycie przydziałów kartkowych. W całym społeczeństwie rosło niezadowolenie i frustracja. We wrześniu i październiku 1981 roku trwały obrady I zjazdu NSZZ „Solidarność”, który przyjął program związku oraz wybrał na przewodniczącego Lecha Wałęsę. Władza, przygotowująca się do definitywnego starcia z „Solidarnością”, wybrała w październiku na I sekretarza generała Wojciecha Jaruzelskiego. W kraju narastała niechęć przed radykalnymi reformami, panował lęk przed kryzysową zimą. Powszechna była świadomość konfrontacji. Nie zapobiegło jej spotkanie z 4 listopada 1981 roku pomiędzy Jaruzelskim, Wałęsą i prymasem Glempem, mimo zapowiedzi powołania Frontu Porozumienia Narodowego. 5 grudnia Biuro Polityczne dało w działaniach wolną rękę Jaruzelskiemu. Otrzymał on także zapewnienie ze strony Moskwy o ewentualnej pomocy militarnej. Z jednej strony władze na Kremlu chciały uniknąć interwencji wojsk w Warszawie, z drugiej I sekretarz w Polsce zdawał sobie sprawę, że wkroczenie obcych wojsk pozbawiłoby komunistów reszty autorytetu i zaprzepaściło szansę na jakiekolwiek porozumienie władzy ze społeczeństwem.

strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 -

Dowiedz się więcej

1 Przemiany gospodarcze Polski 1945-1955
2 Unifikacja ziem polskich po odzyskaniu niepodległości
3 Polityka polska w latach 1989-2011

Komentarze
artykuł / utwór: Stan wojenny 1981 i schyłek socjalizmu w Polsce

Dodaj komentarz (komentarz może pojawić się w serwisie z opóźnieniem)

Imię:
E-mail:
Tytuł:
Komentarz:

Historia Polski / Stan wojenny 1981 i schyłek socjalizmu w Polsce