Ziemie polskie u progu I wojny światowej

W Galicji, dzięki najszerszej na ziemiach zaborczych autonomii, szeroko rozwijały się wszelkie ruchy polityczne i społeczne. Tu prasę wydawała Liga Narodowa, tu funkcjonował od 1903 roku sztab PPS. Rewolucja 1905 roku wyzwoliła w Galicji dążenia do reform (zniesienie systemu kurialnego, powszechne wybory). Reformy przeprowadzono w 1907 roku, jednak nie zniosły one faworyzującego ziemiaństwo systemu kurialnego. W związku z dominacją posiadaczy ziemskich w sejmie krajowym, uprzemysłowienie Galicji było bardzo powolne. Jedyną gałęzią rozwiniętą na skalę europejską było wydobycie nafty (Borysław). Konflikt rosyjsko-austriacki na Bałkanach dawał nadzieję na wybuch międzynarodowego konfliktu, w którym powróciłaby kwestia polskiej niepodległości.

Kwestię tę doskonale dostrzegał Józef Piłsudski i zawczasu pragnął przygotować się do nadchodzącej wojny. W czerwcu 1908 roku utworzono tajny Związek Walki Czynnej we Lwowie w celu przygotowania kadr kierowniczych dla przyszłego powstania w Rosji. Powstały także dwie legalne organizacje wojskowe – Strzelec w Krakowie i Związek Strzelecki we Lwowie (taktyczne wykorzystanie przychylności Austrii). W Wiedniu 10 listopada 1912 roku została utworzona Komisja Tymczasowa Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych (w skład weszli przedstawiciele trzech partii: Polska Partia Socjalno-Demokratyczna, Polskie Stronnictwo Postępowe i Polskie Stronnictwo Ludowe), która nominowała Piłsudskiego na komendanta niepodległościowych organizacji wojskowych. W Królestwie Polskim po załamaniu gospodarczym z lat rewolucji na nowo odżył przemysł, dzięki polityce protekcjonistycznej władz. Najbardziej rozwinięte było włókiennictwo, rozwijały się także kopalnie i huty w Zagłębiu Dąbrowskim. Polityka ustępstw wobec Polaków ustała po zakończeniu rewolucji. Likwidowano polskie związki zawodowe, stowarzyszenia i szkoły (reakcja stołypinowska). Przywódca narodowców – Roman Dmowski – wiązał zjednoczenie wszystkich ziem polskich z Rosją, która przeciwstawić się miała niemieckiemu narodowi, dlatego opowiadał się za polsko-rosyjskim zbliżeniem. Ugodowa polityka Dmowskiego wobec rosyjskiego zaborcy spowodowała, że od Ligi Narodowej odłączył się Związek Młodzieży Polskiej (Zet) (1907), w 1908 roku działacze tzw. frondy, a w czerwcu 1911 roku tzw. secesjoniści.

strona: - 1 - - 2 -

Dowiedz się więcej

1 Wojny polsko-szwedzkie (do 1635 roku)
2 Konfederacja targowicka i drugi rozbiór Polski
3 Działalność zjednoczeniowa Władysława Łokietka

Komentarze
artykuł / utwór: Ziemie polskie u progu I wojny światowej

Dodaj komentarz (komentarz może pojawić się w serwisie z opóźnieniem)

Imię:
E-mail:
Tytuł:
Komentarz:

Historia Polski / Ziemie polskie u progu I wojny światowej