Reformacja w Polsce w XVI wieku i unia brzeska

Ruchy protestanckie w Polsce i ich rozwój

Początek reformacji w Europie wiąże się z wystąpieniem Marcina Lutra w 1517 roku. Idee luteran zdobyły akceptację w najbliższym sąsiedztwie Polski – w Prusach Krzyżackich (skąd po 1525 roku przedostawała się większość literatury protestanckiej do Polski), na Pomorzu w Brandenburgii oraz na Śląsku. Luteranie między innymi:

postulowali o głoszenie kazań w języku narodowym, a także wprowadzenie języków narodowych do obrzędów i piśmiennictwa religijnego

zaprzeczali potrzebie istnienia hierarchii kościelnej,

krytykowali idee życia zakonnego,

krytykowali idee sprzedaży odpustów, sakramentów i innych obrzęd ów liturgicznych,

pragnęli utworzyć „tani” kościół,

pragnęli zjednoczenia człowieka z Bogiem,

uważali, że wiara powinna się opierać na akcie chrztu oraz komunii i lekturze Biblii w ojczystym języku.

Od luteranizmu odciągał jednak polska szlachtę jego niemiecki charakter, szczególnie, że trwał okres wzmożonej walki o polski język i kulturę. Także nie była atrakcyjna silna ingerencja państwa w życie wiernych oraz zasada głosząca, że wyznanie panującego jest wyznaniem poddanych. Na niepokoje związane z rozprzestrzenianiem idei protestanckich zareagował Zygmunt I Stary wydając w latach 1520-1540 szereg dekretów antyreformacyjnych, jednak zostały one uznane za sprzeczne z zasadą nihil novi i nie uzyskały aprobaty Sejmu. Mimo starań arcybiskupa Jana Łaskiego idee reformacji zyskiwały wciąż nowych zwolenników, a szlachta katolicka wraz z innowierczą jawie sprzeciwiała się kościelnej jurysdykcji. Sądy duchowne rozstrzygały o odstępstwach od wiary katolickiej, zaborze mienia kościelnego, uchylaniu się od płacenia dziesięcin, a także o sprawach małżeńskich, obyczajowych i spadkowych. W 1548 roku w Polsce schronienie znalazła wygnana z Czech grupa braci czeskich - identyfikujących się z umiarkowanym husytyzmem. Osiedlili się w dobrach możnych Wielkopolskich, którzy oddawali im leżące na terenie ich włości kościoły (m.in. Jakub Ostroróg). Bracia czescy głosili prostotę życia i kultu, utrzymując się z pracy własnych rąk.

strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 -

Dowiedz się więcej

1 Rewolucja 1905-1907 w Królestwie Polskim
2 Konstytucje polskie w okresie międzywojennym
3 Rządy Władysława II Jagiełły

Komentarze
artykuł / utwór: Reformacja w Polsce w XVI wieku i unia brzeska

Dodaj komentarz (komentarz może pojawić się w serwisie z opóźnieniem)

Imię:
E-mail:
Tytuł:
Komentarz:

Historia Polski / Reformacja w Polsce w XVI wieku i unia brzeska