klp.plJego znaczenie wzrosło po śmierci Zygmunta – ostatniego przedstawiciela dynastii Luksemburgów (1438), cesarza, króla Węgier i Czech. Stronnictwa czeskie zaproponowały koronę młodszemu Kazimierzowi Jagiellończykowi, jednak plany koronacji nie doszły do skutku. Wygrała polityka Oleśnickiego pragnącego sojuszu z mającymi pretensję do trony cesarskiej Habsburgami. Przeciwnicy polityki Oleśnickiego zawiązali w 1439 roku konfederację w Nowym Mieście Korczynie (popierała ją królowa Zofia – matka Władysława i Kazimierza Jagiellończyków), na czele której stanął Spytek z Melsztyna – małopolski magnat. W wyniku błędnej polityki i klęski wojsk konfederackich pod Grotnikami (1439), w której ginie Spytek, biskup Oleśnicki umacnia swoją władzę dążąc do stworzenia podstaw politycznych władztwa biskupstw krakowskich (kupuje m.in. w 1443 roku śląskie księstwo siewierskie). W 1440 roku na Litwie zostaje zamordowany Zygmunt Kiejstutowicz – litewscy bojarowie na jego następęe wybierają Kazimierza Jagiellończyka, czego nie uznaje dwór polski (kryzys unii).
Na Węgrzech umiera Albrecht Habsburg (1439), na jego tron zostaje powołany Władysław III Jagiellończyk (popierany przez Oleśnickiego, który planuje polsko-wegierską wyprawę antyturecką). W związku z sytuacją zagraniczną (konflikt soboru w Bazylei z papieżem Eugeniuszem IV) Władysław III nie otrzymuje polskiego poparcia w walce zarówno z Habsburgami, jak i wojnami z Turcją. Ginie 10 listopada 1444 roku w bitwie pod Warną, stąd jego przydomek - Warneńczyk. Jego klęska przekreśliła możliwość wyparcia Turków z Europy i zatrzymania ich ekspansji na Bałkany. Polska po śmierci Warneńczyka pozostała bez sprzymierzeńców – unia z Węgrami została zerwana, trwał konflikt z Litwą, ponadto szerzyła się anarchia, a skarb koronny był pusty.
| Filippo Buonaccorsi – Kallimach - Historia o królu Władysławie, czyli o klęsce warneńskiej Zgodzono się wreszcie na to, że jedynie Bułgaria zostanie pod władzą turecką, a wszystkie inne (…) Turcy mają oddać tym, którzy je prawnie przed wojną posiadali. (…)W ten sposób przyjęto ostatecznie proponowane warunki pokoju, po czym Turcy odjechali, obiecując je wypełnić. Tymczasem przybył poseł od kardynała Franciszka z listem (…). Pisał on, że nie wolno przepuścić takiej okazji, gdy można prawie bez użycia broni, bez żadnej walki przepędzić ten dziki naród aż do ich własnych siedzib i zadać ostateczny cios obmierzłemu pogaństwu. (…) Znalazł się też i powód, i okoliczność sprzyjająca, by zerwać zgodę. Sułtan bowiem nie wypuścił w oznaczonym dniu wszystkich jeńców i nie oddał miast i ziem, jak się do tego umową zobowiązał. (…)Gdy król nadjechał, bitwa rozgorzała na nowo, bo obie strony miały o co walczyć. Jednych gnała do boju troska o świętą wiarę, o ołtarze i kościoły (…), wreszcie świadomość, że nadzieja całego chrześcijaństwa należy do pomyślności tego dnia. Drudzy wiedzieli, że jeśli poniosą klęskę, państwo ich czeka zagłada, a imię ich zniknie na zawsze.(…) Ponadto Turcy czuli się zobowiązani do podjęcia walki (…) wierząc, że Bóg, którego wzięto na świadka przymierza, ześle przerażenie, ucieczkę i śmierć na krzywoprzysięzców i gwałcicieli. (…) Ale Władysław, na nic nie bacząc, jak szalony rzucał się na wrogów, siejąc śmierć i grozę, gdzie tylko się obrócił. Wreszcie koń jego ciężko zraniony w bok, zrzucił go [tak, że spadł ] na prawe ramię. Natychmiast pobiegli janczarowie i król zginął pod gradem ich pocisków, które nie tylko go przeszyły, co zasypały.(…) |
Dowiedz się więcej
1 Polityka dynastyczna i konflikty w okresie jagiellońskim
2 Chrzest Polski - przyczyny, skutki
3 Polska droga do zjednoczonej Europy
2 Chrzest Polski - przyczyny, skutki
3 Polska droga do zjednoczonej Europy
Komentarze
artykuł / utwór: Rządy Władysława III Jagiellończyka
Dodaj komentarz (komentarz może pojawić się w serwisie z opóźnieniem)