Rządy Władysława III Jagiellończyka

Po śmierci Władysława II Jagiełły w 1434 roku na tron w Krakowie został wybrany nieletni Władysław III (podczas jego nieletniości miała rządzić rada regencyjna). Główną rolę w kraju odgrywa biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki reprezentujący stronnictwo małopolskie (jego przeciwnikami była część magnatów krakowskich opowiadających się za silną władzą królewską oraz rody wielkopolskie), zwolennik uzależnienia Litwy od Korony, propagator podporządkowania życia społecznego w Polsce Kościołowi (popieranie płacenia dziesięciny). Starał się on wzmocnić swą pozycję w oparciu o część oligarchii małopolskiej. Jego polityka nie podobała się szlachcie i możnowładztwu. Przyczyniało się do tego zarówno ruch husycki, którego idee przenikały do Polski z Czech, jak i rozrost stanu duchownego, skupiającego się na karierach majątkowych.

Jego znaczenie wzrosło po śmierci Zygmunta – ostatniego przedstawiciela dynastii Luksemburgów (1438), cesarza, króla Węgier i Czech. Stronnictwa czeskie zaproponowały koronę młodszemu Kazimierzowi Jagiellończykowi, jednak plany koronacji nie doszły do skutku. Wygrała polityka Oleśnickiego pragnącego sojuszu z mającymi pretensję do trony cesarskiej Habsburgami. Przeciwnicy polityki Oleśnickiego zawiązali w 1439 roku konfederację w Nowym Mieście Korczynie (popierała ją królowa Zofia – matka Władysława i Kazimierza Jagiellończyków), na czele której stanął Spytek z Melsztyna – małopolski magnat. W wyniku błędnej polityki i klęski wojsk konfederackich pod Grotnikami (1439), w której ginie Spytek, biskup Oleśnicki umacnia swoją władzę dążąc do stworzenia podstaw politycznych władztwa biskupstw krakowskich (kupuje m.in. w 1443 roku śląskie księstwo siewierskie). W 1440 roku na Litwie zostaje zamordowany Zygmunt Kiejstutowicz – litewscy bojarowie na jego następęe wybierają Kazimierza Jagiellończyka, czego nie uznaje dwór polski (kryzys unii).

Na Węgrzech umiera Albrecht Habsburg (1439), na jego tron zostaje powołany Władysław III Jagiellończyk (popierany przez Oleśnickiego, który planuje polsko-wegierską wyprawę antyturecką). W związku z sytuacją zagraniczną (konflikt soboru w Bazylei z papieżem Eugeniuszem IV) Władysław III nie otrzymuje polskiego poparcia w walce zarówno z Habsburgami, jak i wojnami z Turcją. Ginie 10 listopada 1444 roku w bitwie pod Warną, stąd jego przydomek - Warneńczyk. Jego klęska przekreśliła możliwość wyparcia Turków z Europy i zatrzymania ich ekspansji na Bałkany. Polska po śmierci Warneńczyka pozostała bez sprzymierzeńców – unia z Węgrami została zerwana, trwał konflikt z Litwą, ponadto szerzyła się anarchia, a skarb koronny był pusty.

strona: - 1 - - 2 -

Dowiedz się więcej

1 Polska za Jana I Olbrachta i Aleksandra Jagiellończyka (1492-1506)
2 Polski październik 1956
3 Polacy wobec zaborców po upadku powstania styczniowego

Komentarze
artykuł / utwór: Rządy Władysława III Jagiellończyka

Dodaj komentarz (komentarz może pojawić się w serwisie z opóźnieniem)

Imię:
E-mail:
Tytuł:
Komentarz:

Historia Polski / Rządy Władysława III Jagiellończyka