Polityka zewnętrzna Kazimierza Wielkiego - 1333-1370
Historia Polski klp.pl klp.pl Lektury Analizy i interpretacje Motywy literackie Epoki
Podstawowymi wyzwaniami jakie stanęły przed Kazimierzem Wielkim było znalezienie kompromisu z Janem Luksemburczykiem mającym pretensje do tronu polskiego oraz Krzyżakami. Na zjazdach w Wyszehradzie w 1335 i 1339 roku podpisano porozumienie na mocy którego król czeski zrzekł się pretensji do tronu polskiego za odpowiednie wynagrodzenie pieniężne (20 tysięcy kóp groszy praskich), zaś Kazimierz uznał jego zwierzchnictwo nad księstwami śląskimi, które uprzednio złożyły mu hołd, za cenę poparcie starań o rewindykacje na północy i odzyskanie części Kujaw.

Kazimierz odrzucił w 1339 roku na ponownym zjeździe w Wyszehradzie kompromis w sprawie Pomorza Gdańskiego zaproponowany przez rozjemców w osobach Karola Roberta i Jana Luksemburczyka. Na tym spotkaniu władca Polski zawarł również sojusz z Węgrami, na mocy którego po jego bezpotomnej śmierci władzę w kraju miał przejąć spokrewniony z Piastami członek rodu Andegawenów. Również w 1339 roku odbył się sąd w Warszawie w sprawie ziem zagarniętych przez Krzyżaków, który sporne ziemie – Kujawy, ziemię dobrzyńską i Pomorze Gdańskie przyznał Polsce. Krzyżacy odwołali się do papieża, co spowodowało zawieszenie wyroku.
Protokół procesu warszawskiego z 1339 roku: Piotr, proboszcz łęczycki, powiedział, że ,, po śmierci tego [ks. Przemysła Wielkopolskiego] wszyscy rycerze Pomorza i Królestwa Polskiego przyjęli Władysława na pana Pomorza i króla Polski” .Jan, wojewoda włocławski, twierdzi, że ,,zeszli się wszyscy rycerze i szlachcice ziemi Pomorza i Królestwa Polski dla naradzenia się do kogo wymieniona ziemia Pomorza i Królestwa Polski winno by należeć (…)”. Jakub kanonik i proboszcz sandomierski powiedział, że „ po śmierci tego [Przemysła] nastąpił po nim pan Władysław w Królestwie Polski i ziemi Pomorza”.Mateusz, archidiakon płocki stwierdził, że Pomorze jest częścią królestwa, powiedział także, że „ jeden i ten sam język jest na Pomorzu i w Polsce, ponieważ wszyscy mówią po polsku”.Iwan, proboszcz katedry w Gnieźnie zeznał, że „Ziemia Dobrzyńska jest wewnątrz granic Królestwa Polski i częścią Królestwa, ponieważ sam był obecny, kiedy książę Ziemowit i Władysław, obecnie książę łęczycki, posiadali wymienioną Ziemię Dobrzyńską jako książęta polscy i jako ziemię, która jest w granicach Polski i częścią Królestwa.” Goczwinus de Rikalicz, mieszczanin z Szadka, twierdzi, że „książę łęczycki z Polski, który był księciem Ziemi Dobrzyńskiej, jest sam Polakiem i sam jego ojciec i jego przodkowie, którzy zawsze dzierżyli wymienioną ziemię, byli Polakami i również uważali, że pochodzą z Polski, a ludzie owej Ziemi Dobrzyńskiej mówią po polsku, jak w ziemi, która jest częścią Królestwa Polski i w granicach tegoż Królestwa”.Stanisław, arcybiskup gnieźnieński, twierdzi, że „Królestwo Polski rozciąga się aż do rzeki Ossy i wymieniona Ziemia Chełmińska jest częścią Królestwa Polski i w granicach tegoż (…) że pan król jest panem wszystkich ziem pozostających w obrębie Królestwa Polski i daje je komu chce i komu chce odbiera (…)”. Przedstaw, kanonik poznański, powiada, „że płaci się denar św. Piotra tylko w Królestwie Polskim, a nie na Węgrzech i innych okolicznych królestwach”.
W 1343 roku Kazimierz Wielki zawarł z Krzyżakami w Kaliszu „pokój wieczysty” na warunkach proponowanych wcześniej. Krzyżacy zmuszeni byli zwrócić Polsce Kujawy i ziemię dobrzyńską, a ziemię chełmińską i Pomorze Gdańskie otrzymali jako „wieczystą jałmużnę” króla polskiego. Kazimierz zachował tytuł „pana i dziedzica” Pomorza.

W 1341 roku wybucha ponownie konflikt z Czechami o Śląsk, zaś w 1345 dochodzi do działań zbrojnych. Kazimierz, nie mając wystarczających sił, w 1348 roku podpisał w Namysłowie pokój z nowym królem czeskim cesarzem Karolem IV na mocy którego oficjalnie uznał przynależność Śląska do Czech. Śląsk znalazł się tym samym pod czeskim panowaniem – a tym samym w granicach wpływów niemieckich (pod którymi pozostał aż do zakończenia II wojny światowej), jednak przynależność do Polski była wśród mieszkańców przez wszystkie kolejne wieki wciąż żywa.

Kazimierz w polityce zagranicznej skupia się na terenach wschodnich. W latach 1340-1349 wyprawia się na tereny Księstwa Halickiego, Wołynia i Podola – terenów o które po uniezależnieniu się od Mongołów rywalizowały Polska, Litwa i Węgry. W wyniku ekspansji przyłącza do Polski Księstwo Halickie z Haliczem i Lwowem, a także zachodnią część Wołynia (tereny te aż do rozbiorów należały do Polski). Wyprawa Kazimierza z 1366 roku utwierdziły polskie zwierzchnictwo nad tymi ziemiami i pozwoliły rozszerzyć je o dalsze obszary Podola i południowy Wołyń. Tereny te umożliwiły włączenie Polski do zyskownego handlu wschodniego (z rejonu Morza Czarnego).

O wzroście znaczenia Polski na arenie międzynarodowej za panowania Kazimierza Wielkiego świadczy między innymi zjazd monarchów w Krakowie w 1364 roku, na którym obecni byli cesarz, królowie Węgier, Cypru, wielu książąt. Na zjeździe dyskutowano o krucjacie przeciw Turkom, ale także o równowadze w Środkowej Europie. To właśnie na tym zjeździe mieszczanie krakowscy zorganizowali słynną ucztę u Wierzynka (przyjęcie dla monarchów).

Kazimierz w trakcie swego panowania usiłował również poszerzyć wpływy na Pomorzu – jego córka wyszła za księcia słupskiego. Dziecko z tego małżeństwa – Kaźka - Kazimierz adoptował. Przed śmiercią zapisał mu w testamencie ziemie z Sieradzem, Łęczycą, Wałczem i Kruszwicą, co łączy się z próbą stworzenia mu szansy na koronę Polski podjęta przez stronnictwo andegaweńskie. Z Kazimierzem utrzymywał związki książę świdnicko-jaworski – Bolko. W roku 1351 władca odziedziczył dzielnicę płocką, a dzielnica warszawska stała się lennem Polski. Kazimierz zdobył drobne zdobycze terytorialne na zachodzie i północy – Wschowa (1343), Drezdenko, Santok (1365), a także w 1368 roku Wałcz, Czaplinek, Drawsko, co otwierało drogę na Pomorze i likwidowało bezpośrednią łączność między państwem zakonnym a Brandenburgią.


  Dowiedz się więcej
1  Armia Polska w ZSRR
2  Polskie władze na uchodźstwie
3  Panowanie Jana III Sobieskiego



Komentarze
artykuł / utwór: Polityka zewnętrzna Kazimierza Wielkiego - 1333-1370
Linia



    Dodaj komentarz (komentarz może pojawić się w serwisie z opóźnieniem)
    Linia

    Imię:
    E-mail:
    Tytuł:
    Komentarz: