Powstanie i rozwój państwa krzyżackiego w Prusach

Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie powstał w czasie krucjat (wypraw krzyżowych) do Ziemi Świętej. W 1190 roku reaktywowano zakon w Akkonie (Palestyna). Początek swój wziął ze szpitala założonego przez mieszczan z Bremy i Lubeki w celu opieki nad wojskami chrześcijańskimi. W 1198 roku zakon krzyżacki przyjął regułę rycerską templariuszy.

Pierwszą próbę stworzenia własnego państwa Krzyżacy podjęli w południowo-wschodnim Siedmiogrodzie w roku 1211, dokąd sprowadził ich król węgierski Andrzej II, aby bronili granic przed plemionami Połowców. Ich dążenia spowodowały usunięcie zakonu z Węgier (1224-1225). Prawdziwy rozwój zakonu nastąpił za panowania czwartego mistrza - Hermana von Salza (1209-1239). Potrafił on wykorzystać każdą okazję, aby uzyskać od cesarza i papieża prawa i przywileje dla Zakonu. Za jego rządów Krzyżacy rozszerzyli swoje wpływy i rozpoczęli budowę państwa zakonnego nad Bałtykiem.

28 grudnia 1233 roku wielki mistrz krajowy Hermann von Salza i mistrz krajowy Hermann Balk wystawili dokument lokacyjny dla Chełmna, który jednocześnie dotyczył Torunia. Dokument ten nazywany jest pierwotnym przywilejem chełmińskim. Krzyżacy tworząc słynne prawo chełmińskie wykorzystali elementy prawa magdeburskiego, węgierskiego i flamandzkiego. Jego mocą Chełmno było przewidziane jako miasto stołeczne (civitas metropolitana) dla całej prowincji, a w przyszłości całego państwa zakonnego. Niezwykle nowoczesny przywilej chełmiński stanowiący swego rodzaju konstytucję, regulował wszystkie sfery życia społeczno - gospodarczego i politycznego miasta. Stwarzał dla mieszkańców doskonałe warunki do rozwoju i życia. Był fundamentem ich bogactwa, wspaniałego rozkwitu rzemiosła, handlu, architektury i sztuki, a także niezależności gospodarczej i sądowniczej. W przywileju tym Zakon Krzyżacki m.in. zwalniał całą ziemię chełmińską od wszelkiego cła, dawał prawo wyboru sędziego, określał zasady bicia monety czy też wprowadził zasadę dziedziczenia dla obu płci. Mocą przywileju chełmińskiego lokowanych było od średniowiecza do końca XVIII w. aż 225 miast oraz 1364 wsie i wszelkiego rodzaju osady.

Zakon Krzyżacki, którego nazwa pochodzi od czarnych krzyży, jakie nosili jego członkowie na białych płaszczach, schronienie znalazł na ziemiach polskich. Głównym powodem sprowadzenia Krzyżaków wynikał z problemu z chrystianizacją Prus – od początku XIII wieku akcję misyjną na ziemi dobrzyńskiej prowadzili tam cystersi z klasztoru w Oliwie, którym przewodził biskup Chrystian. W latach 1233-1238 Chrystian przebywał w niewoli u Prusów. W 1234 Krzyżacy otrzymują zgodę Rzymu na prowadzenie misji chrystianizacyjnej w Prusach, jednak tylko na terenie jednej trzeciej obszaru zajmowanego przez pogan. W 1243 roku dochodzi do przekazania całych Prus jako lenna papieskiego w ręce zakonników.

strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 -

Dowiedz się więcej

1 Działalność zjednoczeniowa Władysława Łokietka
2 Powstanie krakowskie 1846 i Wiosna Ludów na ziemiach polskich
3 Reformy oświeceniowe za czasów stanisławowskich (do 1788 roku)

Komentarze
artykuł / utwór: Powstanie i rozwój państwa krzyżackiego w Prusach

Dodaj komentarz (komentarz może pojawić się w serwisie z opóźnieniem)

Imię:
E-mail:
Tytuł:
Komentarz:

Historia Polski / Powstanie i rozwój państwa krzyżackiego w Prusach