Dokument „Dagome iudex”

Najstarszy polski dokument – akt nadania papiestwu państwa gnieźnieńskiego. Pierwszy dokument dotyczący dziejów polski wystawiony w kancelarii Mieszka I przed jego śmiercią (około 991 roku). Niestety, znamy jedynie regest dokumentu, czyli streszczenie całości (streszczony przez sekretarzy papieskich), które nie jest w pełni zrozumiałe. Nazwa „Dagome iudex” pochodzi od dwóch pierwszych słów dokumentu – „dagome” - słowo to nie jest znane, możliwe iż pochodzi od imienia przyjętego na chrzcie przez Mieszka I – Dagoberd - „iude” - sędzia.

Fragment dokumentu Dagome iudex: Dagome iudex [...] w całości jedno państwo, które zwie się Schinesghe [Gniezno] z wszystkimi swymi przynależnościami w tych granicach, jak się zaczyna od pierwszego boku długim morzem [stąd] granicą Prus aż do miejsca, które nazywa się Ruś, a granicą Rusi, ciągnąc aż do Craccoa [Krakowa] i od tego Craccoa aż do rzeki Oddere [Odry], prosto do miejsca, które nazywa się Alemure, a od tej Alemury aż do ziemi Milze [Milczan] i od granicy Milze prosto do Oddere [Odra] i stąd idąc wzdłuż rzeki Oddere aż do rzeczonego państwa Schinesghe.

Dokument adresowany jest do Rzymu, do papieża i określa państwo Mieszka jako Państwo Gnieźnieńskie. Zawiera między innymi opis granic Polski około 990 roku – zgodnie z nim w granicach Polski znajdowały się Wielkopolska, Kujawy, Mazowsze i Śląsk, prawdopodobnie Pomorze, natomiast nie należała do naszego kraju ziemia Wiślan z Krakowem.

Dokument wymienia w swej treści Odę – drugą chrześcijańską żonę Mieszka, księżniczkę niemiecką (ślub ok. 980 roku) i jej synów Mieszka i Lamberta – poddaje je pod opiekę papieżowi (Kościołowi), nie wymienia pierworodnego syna – Bolesława, co mogło wynikać z obaw Mieszka przed zagarnięciem przez niego władzy w księstwie. Mieszko dzieli władzę między Odę i jej synów. Państwo Mieszka I było państwem patrymonialnym.

Dokument spisany w języku łacińskim poddawał Polskę pod opiekę św. Piotra. Z tytułu tego nadania Polska płaciła papiestwu świętopietrze.

Dowiedz się więcej

1 Polska w okresie wielkiej wojny północnej (1700-1721)
2 Rozwój partii politycznych w II Rzeczpospolitej
3 Sprawa polska podczas pierwszej wojny światowej

Komentarze
artykuł / utwór: Dokument „Dagome iudex”

Dodaj komentarz (komentarz może pojawić się w serwisie z opóźnieniem)

Imię:
E-mail:
Tytuł:
Komentarz:

Historia Polski / Dokument „Dagome iudex”