Rządy ekipy Edwarda Gierka

Dzięki rozluźnieniu przepisów paszportowych i przyciąganiu Polonii wzrosła ilość osób posiadających „twardą walutę”. Powstawały też specjalne sklepy, gdzie można było kupować wyłącznie za dewizy (Przedsiębiorstwo Eksportu Wewnętrznego - Pewex). Mimo wielkich pożyczek i inwestycji sytuacja w gospodarce nie była kolorowa. Kryzys pogłębił się w drugiej połowie lat siedemdziesiątych. Na Zachodzie panowała recesja, w kraju zaś na co dzień widoczne były braki w zaopatrzeniu rynku. Kwitła korupcja, a niekompetencja komunistycznych urzędników przyczyniała się do stagnacji. Nakazowo-rozdzielczy system zarządzania nie nadążał za szybkim rozwojem sił wytwórczych.

W 1972 roku rozpoczęto reformę administracyjną. Utworzono gminy, które miały stanowić „jednostki pierwszej instancji władzy i administracji państwowej”. Rok później wzmocniono i poszerzono kompetencje rad narodowych. W miejsce prezydiów rad narodowych wprowadzono organy jednoosobowe – wojewodów, prezydentów, naczelników. W 1975 roku zlikwidowano powiaty, co spowodowało chaos w życiu politycznym i gospodarczym. W roku 1975 zaczęto dyskusję nad nowelizacją konstytucji, która uprawomocnić miała „przewodnią rolę PZPR” i podkreślić trwałość sojuszu z ZSRR. Tworząca się opozycja skonsolidowała się wokół sprzeciwu wobec zmian. Poprawki skrytykował również Kościół, a jawny wyraz nie akceptacji wyraził katolicki poseł Stanisław Stomma, wstrzymując się od głosu podczas głosowania nad przyjęciem zmian. Próby ratowania sytuacji w gospodarce w czerwcu 1976 roku poprzez podniesienie cen zakończyły się protestami społeczeństwa w Radomiu (atak na Komitet Wojewódzki PZPR), Ursusie oraz Płocku. Mimo ich stłumienia rząd 25 czerwca wycofał się z planowanych podwyżek. W całym kraju zorganizowano propagandowe wiece potępiające „radomskich warchołów”, jednak autorytet władz został zachwiany. Wydarzenia te przyspieszyły wytworzenie się silnej opozycji.

Mimo przyjęcia w grudniu 1976 roku planu ograniczenia inwestycji oraz zwiększeniu produkcji rynkowej i eksportu, co miało przynieść zmniejszenie zadłużenia zagranicznego, w drugiej połowie lat siedemdziesiątych gospodarka Polski pogrążała się w kryzysie. Na zmniejszenie społecznego niezadowolenia nie wpłynęły zmiany we władzach, ani akcje propagandowe (głoszono hasła: „Polak potrafi”, „Budujemy drugą Polskę”). W kraju szerzyła się korupcja, zwiększał się system przywilejów dla ludzi PZPR, widoczne były braki w zaopatrzeniu, rosnące ceny, kolejki.

strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 -

Dowiedz się więcej

1 Powstanie kościuszkowskie i trzeci rozbiór Polski
2 Eksterminacja ludności żydowskiej na terytorium Polski
3 Polityka w latach 1956-1970 – czasy realnego stalinizmu

Komentarze
artykuł / utwór: Rządy ekipy Edwarda Gierka

Dodaj komentarz (komentarz może pojawić się w serwisie z opóźnieniem)

Imię:
E-mail:
Tytuł:
Komentarz:

Historia Polski / Rządy ekipy Edwarda Gierka